Ở Nhật Bản cá Koi là loài cá đã có từ lâu, được gọi là cá thần. Nó tượng trưng cho sự may mắn và hạnh phúc. Đây là một biều tượng phổ biến ở cả văn hóa Trung Hoa, văn hóa Nhật Bản nói chung và phong thủy nói riêng. Cá Koi Nhật Bản là loài cá rất đẹp và cuốn hút. Bởi vậy mà người Nhật Bản coi cá Koi là loài cá quốc gia của Nhật Bản. Và không phải ai cũng biết rõ về cá Koi. Hãy cùng khám phá chi tiết về loài Cá Koi Nhật Bản nhé!

1.    Cá Koi là gì?

Cá Koi (Tên khoa học: Cyprinus Carpio) là loài cá chép lai tạo, có quan hệ họ hàng gần với cá vàng và được nuôi để làm cảnh. Nó còn có tên gọi khác là: Cá chép Koi (Tiếng Nhật: 鯉 / こい) hoặc cá chép Nhật theo cách gọi quen thuộc của Việt Nam. Cá Koi được cho là loại cá mang lại may mắn, thể hiện cơ hội về tài chính.

2.    Nguồn gốc cá Koi:

Cá koi hay còn gọi là cá chép Nishikigoi (Tiếng Nhật: 錦鯉/ にしきこい) có nguồn gốc từ Trung Quốc và du nhập vào Nhật Bản từ những năm đầu của thế kỉ 19. Ban đầu đơn thuần là đáp ứng nhu cầu về thực phẩm. Mãi đến năm 1914,  để tôn vinh hoàng tử Hirohito. Nhật Hoàng cho đã cho phép triển lãm giống cá chép Koi đầu tiên tại Niigata. Và từ đây đảo Niigata chính thức được mang tên là Niigata Koi. Cũng tại thời điểm này những chú cá chép Koi với 2 mảng “màu trắng và màu đỏ” – màu của quốc kỳ Nhật Bản đã được tôn vinh và nhân giống rộng rãi. 

Ban đầu chúng chỉ là những con cá chép bình thường, trải qua một quá trình thuần hóa, lai tạo qua nhiều đời để nuôi làm cá cảnh. Chính vì vậy khi nói đến cá Koi người ta nghĩ ngay đến Nhật Bản. Với tên gọi: “cá chép thổ cẩm” hoặc “cá chép nhiều màu sắc”.

3.    Đặc điểm và ngoại hình cá Koi

Tập tính ăn uống

Koi là loài cá ăn tạp, tuy nhiên vì là dòng cá cao cấp nên thức ăn cũng cần đảm bảo vệ sinh:

  • Cá Koi con: thức ăn bằng sinh vật phù du, bột đậu nành pha loãng, bobo,…
  • Koi đã cứng cáp: sử dụng động vật như giun, loăng quăng, ốc, ấu trùng sinh sống ở hồ,…
  • Cá trưởng thành: có thể ăn thực phẩm như cám, bã đậu, thức ăn dạng viên đã chế biến sẵn.

Dù ăn tạp, nhưng bạn cũng không nên cho cá Koi ăn quá nhiều vì ảnh hưởng đến hình dáng và màu sắc của cá sau này.

Tập tính sinh trưởng:

Cá Koi khi được sống trong hồ nước nhân tạo, điều kiện tốt sẽ có thể sống tới 25 – 35 năm. Nói về cá Koi thì người Trung Quốc còn có cả câu chuyện truyền thuyết về giống cá này, được mệnh danh là “cá chép hóa rồng”, “cá vượt vũ môn” , tượng trưng cho khát vọng, tinh thần dũng cảm, kiên trì và sức mạnh vượt qua mọi trở ngại

Một chú cá Koi Nhật Bản trưởng thành có thể sống tới 35 năm. Sau khi đã quen môi trường sống, khoảng 1 năm thì cá Koi sẽ bắt đầu sinh sản. Một con cá Koi sẽ đẻ khoảng 150 – 200 ngàn trứng khi đủ 2 – 3 tuổi. Cá thường đẻ lúc khoảng 4 – 5h sáng, sau khoảng 26 – 48h ở nhiệt độ 28 đến 30 độ C thì cá sẽ nở.

Đặc điểm ngoại hình:

Cá Koi là dòng cá cảnh có kích thước tương đối lớn, khi trưởng thành có chiều dài khoảng 1m, trọng lượng từ 6 – 8 Kg. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp đặc biệt trọng lượng có thể lên tới 10kg, chiều dài gần 2m.

Thông thường, cá có thể sống từ 40 – 60 năm nếu được nuôi trong điều kiện lý tưởng: Nguồn nước đảm bảo, đầy đủ thức ăn, không có kẻ thù.

  • Phần đầu: Kích thước tương đối nhỏ cùng phần miệng rộng, dẹp và có 1 đôi râu ở 2 bên mép. Kích thước mắt vừa phải và không bao giờ nhắm.
  • Thân hình: Tròn, thuôn dài, thu nhỏ lại ở phần đuôi. Lưng có những vây tia mềm, gần mang cũng có một cặp vây giúp cá này có thể bơi lội một cách uyển chuyển.
  • Phần đuôi: Ngắn, chia đôi ở thùy giữa, chỉ có một màu và không có hoa văn.

4.    Ý nghĩa phong thủy của cá Koi

Cá Koi được coi là biểu tượng của sức mạnh thông qua việc cá luôn có xu hướng bơi ngược dòng, không bao giờ dừng di chuyển. Hình tượng này thể hiện sự nỗ lực vươn lên của con người để chiến thắng nghịch cảnh, luôn kiên trì theo đuổi mục đích để đạt được thành công.

Trong truyền thống văn hóa của Nhật Bản các hình xăm hoa văn đều mang ý nghĩa tâm linh. Nếu nuôi 6 con cá Koi màu đen sẽ giúp gia chủ sinh tài bởi vì màu đen là đại diện cho hành thủy, số 6 trong phong thủy là đại diện cho hành kim mà kim sinh thủy, trong nước có vàng thì nguồn nước sẽ trở nên vô tận. Đặc biệt, các Koi cũng là loài cá đại diện cho trí tuệ, tuổi thọ và lòng trung thành.

5.    Ý nghĩa màu sắc của cá chép Koi

Điểm thu hút của cá koi Nhật Bản chính là màu sắc của chúng. Mỗi một loại cá Koi với màu sắc khác nhau đều mang đến một ý nghĩa riêng biệt:

  • Cá koi Kohaku trắng và đỏ: Nó tượng trưng cho sự thành công trong sự nghiệp.
  • Yamabuki cá Koi vàng : Tượng trưng cho sự giàu có.
  • Cá Koi bạc Ogon: Tượng trưng cho sự thành công trong kinh doanh và sự giàu có.
  • Kuchibeni màu trắng và đỏ: Đại diện cho tình yêu và các mối quan hệ lâu dài.
  • Cá Koi đen Kumonryu: Tượng trưng cho sự thay đổi và biến đổi cuộc sống.

6.    Phân loại cá Koi Nhật Bản:

Cá Koi được chia thành 2 loại chính:

  • Koi chuẩn: được ưa chuộng nhất hiện nay. Điều đặc biệt là chúng được pha trộn màu sắc bắt mắt tạo nên những đặc điểm riêng
  • Koi bướm: hay còn gọi là Koi đuôi dài. Là dòng cá Koi có vi, vây và đuôi dài. Đặc biệt không đồng màu mà sẽ có màu pha trộn lẫn nhau. Nổi bật với đường vây uyển chuyển, rực rỡ như những cánh bướm đang bơi lội.

Trên thị trường có khoảng hơn 100 loài cá Koi giống khác nhau, dưới đây là các dòng cá Koi phổ biến nhất:

  • Cá koi Kohaku

Cá koi Kohahu là dòng cá được nhân giống sớm nhất. Sở hữu thân hình có hai màu đỏ và trắng. Phần thân màu trắng được gọi là “shiro”, các dấu đỏ được gọi là “hi”.

  • Cá koi Tancho

Đây là loài cá biểu tượng của quốc kỳ Nhật Bản. Điểm nhấn của loài cá này chính là chấm tròn màu đỏ nằm trên đỉnh đầu. Được xem như là ông mặt trời mọc đón chào ngày mới.

  • Cá koi Kin/ Gin/ Rin

Là dòng cá đặc trưng về lớp vảy. Vảy của chúng có ánh lấp lánh còn gọi là vảy bóng hoặc vảy kim cương. Ánh quang của vảy có màu bạc hoặc màu vàng.

 

  • Cá koi Asagi:

Được xem là loại cá quyến rũ, lôi cuốn đến lỳ lạ. Vảy lưới trên lưng có màu xanh xám tạo nên vẻ đẹp huyền ảo. Hai đường biên ở bên hông là điểm nhấn nổi bật, tô điểm bởi màu đỏ, vàng nhạt và màu kem.

  • Cá koi Shuisui:

Shuisui và Asagi khá giống nhau. Đều có phần đường biên kéo dài từ hai bên hông. Điểm khác biệt giữa chúng chính là Cá koi Shuisui là cá da trơn.

  • Cá koi Taisho Sanke:

Là loại cá koi được lai tạo từ cá Kohaku trắng đỏ phát triển lên. Sanke mang trên mình là chiếc áo màu trắng muốt với những khoảng màu đỏ và những đốm đen mềm mại.

  • Cá koi Showa Sanshoku (Showa) :

Là giống cá thuộc dòng Gosanke. Chúng khá dễ nhầm lẫn với cá koi Sanke. Loài cá koi Showa có phần sumi đốm đen chiếm phần lớn trên cơ thể và lan rộng lên đỉnh đầu, sumi của showa khá to và rộng

  • Cá koi Hikarimuji:

Có tên khác là Hikarimono. Đặc điểm chính trên cơ thể chính là phần vảy kim loại đơn sắc 1 màu. Hikarimuji cũng có nhiều loại như Yamabuki Ogon (màu vàng), Purachina Ogon (trắng đục), Orenji Ogon (màu đỏ)…

  • Cá koi Hikarimayo:

vảy kim loại sáng bóng và không có Sumi ở đầu. Mỗi con sẽ có hai hoặc nhiều màu sắc, và mỗi koi sẽ có một mẫu. Thông thường, cá koi trong lớp Hikari Moyo sẽ có vây ngực màu trắng lòe loẹt làm nổi bật hoa văn.

  • Cá koi Goshiki:

Là sự kết hợp giữa Koi kohaku và Koi Asagi. Có nền da màu trắng với mắt lưới màu đen, xanh và được phủ lên lớp đốm đỏ. Trên đỉnh đầu không có Sumi.

  • Cá koi Utsuri:

Là loại cá đa dạng về màu sắc và chủng loại. Với sự kêt hợp giữa màu trắng, đỏ, vàng điểm trên đó là những đốm đen. Utsuri có một số loại như: Shiro Utsuri (màu trắng đen), Hi Utsuri (đỏ đen), Ki Utsuri (vàng đen)

  • Cá koi Bekko:

Thuộc nhóm koi có vẩy đục, không có ánh kim. Phần đốm đen trên thân nhỏ hơn rất nhiều so với đốm đen trên cơ thể cá Utsuri. Giống với Koi Utsuri, trên thân cá cũng kết hợp 3 màu cơ bản: màu đỏ, vàng, trắng.

  • Cá koi Goromo:

Giống như Kohaku, Goromo có những đường nét hoa văn trên thân nền màu trắng xen lẫn những đốm lưới như tổ ong và có màu đỏ. Gomoro chính là sự lai tạo lên từ cá Kohaku và Cá Asagi.

Người Nhật có câu nói nổi tiếng rằng: “Đừng đánh giá thấp một con cá nhỏ bởi trong tương lai nó có thể quý hơn cả một viên ngọc”. Người Nhật xem trọng cá chép Koi là biểu tượng của may mắn.

Xem thêm: Quái vật Kappa Nhật Bản