Từ khi xuất hiện thì Origami đã trở thành một trò, một nét thú vị trong phong tục của người Nhật. Chỉ cần sử dụng những mảnh giấy nhỏ là đã có thể biến hóa thành những hình dạng khác nhau, có thể là một con vật, bông hoa, hay đồ vật nào đó. Do vật liệu của môn này khá đơn giản nên nó dễ dàng được yêu thích ở bất cứ nơi đâu. Trò chơi này không những phổ biến ở Nhật Bản mà hiện nay có rất nhiều người trên thế giới cũng yêu thích. Hình Origami được biết đến nhiều nhất là hình mà các đứa trẻ đã được cha mẹ hoặc ông bà chúng dạy cho, đó là con hạc (con cò, sếu). Những hình khác gồm có hoa, bướm, cua, và thậm chí những hình dạng khó như là cây thông Giáng Sinh. Origami đặc biệt được các bé gái yêu thích.
Tiếng Trung Quốc chữ “giấy” là “zhi“, nó là một vật được phát minh ra để viết lên thay cho lụa. Trong phần giải thích nguồn gốc từ “giấy”- “kami” trong tiếng Nhật, nói rằng giấy đã từng được làm từ gỗ cây bulo, đọc là “kaba” hay vót từ thân tre hoặc các gỗ khác đọc là “kan“. Tất cả chúng đều là vật dùng để viết lên. Như vậy hầu như chẳng có tài liệu nào từ thời ấy cho thấy ngoài công dụng để viết lên thì giấy còn có thể dùng để xếp nữa cả.
Những ý kiến khác cho rằng Origami có nguồn gốc từ triều đại Heian của Nhật Bản. Điều này hầu như lại sai một lần nữa. Họ đã tham khảo từ một câu chuyện kể về Abe-no Seimei người đã làm một con chim bằng giấy và biến nó thành một con chim thật, hay từ một câu chuyện khác nói về Fujiwara-no Kiyosuke người đã gửi cho cô bạn gái cũ của mình một con ếch cuộn bằng giấy. Chẳng mấy có lý vì nó chỉ là truyện cổ tích, tuy nhiên cái làm người ta tin đó là những vật kể trên đã được làm ra từ giấy.
Người ta tin rằng Origami có nguồn gốc từ triều đại Heian dựa trên những truyền thuyết.
Ở Nhật, họ dùng giấy trong việc gói quà gọi là “tatogami” hay “tato“. Ngày nay, họ chủ yếu dùng cách đó gói kimono. Việc này thật sự có từ thời Heian. Nhưng nó không có nghĩa là khởi nguồn của Origami vì người ta chỉ gói giấy thành mỗi hình vuông.
Họ dùng giấy kẻ sọc gọi là “shide” hay “heisoku“, và búp bê giấy “hitogata” trong nghi thức của đạo Shinto. Chúng cũng có nguồn gốc cổ xưa.Tuy nhiên, ngày xưa ở Nhật chúng chẳng bao giờ được làm từ giấy cả. Hơn nữa ngay cả ngày nay chúng cũng không nhất thiết phải là búp bê gấp từ giấy.Chúng ta có thể thấy chẳng có mối quan hệ nào giữa tôn giáo của Nhật Bản và nguồn gốc của Origami cả. Từ “giấy” trong tiếng Nhật và từ “thần” đọc cùng âm với nhau, đều là “kami“, nhưng trong tiếng Nhật cổ thì cách nhấn âm khác nhau.
Ta dùng từ Origami từ thời Heian của Nhật. Tuy nhiên cách viết khác và nó cũng không thuần túy là chỉ việc gấp giấy. Một Origami là một mảnh giấy hình phong cảnh được vẽ ở một nửa, nửa kia trắng và thường được viết chữ, thơ… lên đó. Ở Nhật Bản ngày nay, từ “origami-tsuki” (từ ghép có gốc origami) có nghĩa là “xác thực”. Ở Nhật họ không dùng từ Origami để chỉ việc gấp giấy cho đến thời kỳ Showa. Origami được gọi là “orisue” hay “orikata” vào thời Edo, và “orimono” vào cuối thời Edo đầu thời Showa.
Origami cổ điển Nhật Bản.
Tư liệu về Origami cổ xưa rõ ràng nhất là bài thơ ngắn của Ihara Saikaku viết năm 1680. Nó có đoạn là: Rosei-ga yume-no cho-wa orisue ( tạm dịch là “những con bướm trong giấc mơ của Rosei có lẽ là orisue). Trong đó ông gọi một hình Origami là “Ocho Mecho” ( bướm đực và bướm cái) giống như gọi bằng từ “orisue”. Người ta dùng kiểu này để gói các chai rượu Sake trong ngày lễ cưới.
Origami cũng nói về một nghi thức của giới Samurai bắt nguồn từ những gia đình như Ogawara, Ise, Imagawa, và những gia đình khác. Ocho Mecho, hay Noshi, đó cũng là một phần trong nghi thức Origami này. Có rất nhiều hình được gấp với nhiều mục đích khác nhau.Theo cuốn ” Tsutsumi-no Ki” (1764) của Ise Sadatake thì có ý nói nguồn gốc của Origami là từ thời Muromachi.Những hình Origami quen thuộc hơn gọi là Orizuru và Yakko-san đã mô tả trong ukiyoe hay những đoạn của hình gấp trên kimono từ thế kỷ 18. Thật sự, Yakko-san không sống vào thời kỳ này.Cách gấp này cũng được gọi là Komoso.
Cuốn “Ramma zushiki” ( 1734) đã dạy gấp hình chiếc thuyền, Sanbo và Origami đã chỉnh sửa nhiều gọi là Tamatebako, ngoài ra Orizuru và komosho đã có sẵn. Chúng ta không biết được là những mẫu này xuất hiện từ khi nào.
Lịch sử Origami Nhật Bản Origami hình chiếc thuyền quen thuộc.
Adachi Kazuyuki và Origami để giải trí của ông là một ngoại lệ thật riêng biệt khi ông ta ghi lại rất nhiều hình Origami trong cuốn “Kayaragusa” của ông khỏang năm 1845. Từ “kayaragusa” của cuốn sách này đôi khi bị đọc nhầm thành “kan-no Mado”, do sai sót của việc sao chép. Akisato Rito cho xuất bản cuốn “Sembazuru Orikata” năm 1797. Từ “Sembazuru”theo nghĩa đen là một ngàn con hạc nhưng ngày nay nó có nghĩa là hàng tá, và nó có quan hệ với việc xếp Orizuru từ một tờ giấy rời. Đôi khi nó được cho là quyển sách Origami cổ xưa nhất trên thế giới. Nhưng nếu chúng ta không phân biệt hai loại hình origami thì cuốn “Tsutsumi-no Ki” cổ hơn.
Dựa trên những nguồn tư liệu đã nói trên và các tư liệu khác như “Orikata-dehon Chushigura” (1800) của một tác giả không biết tên, chúng ta có thể liệt kê ra những đặc trưng của Origami cổ điển Nhật Bản. Họ xếp giấy thành nhiều hình dạng khác nhau bằng việc cắt xén rất nhiều. Họ cũng tính toán nhiều khi gấp, và việc thiết kế phụ thuộc vào loại giấy làm tay whashi của Nhật. Để làm phần có màu, họ phải quét những màu khác nhau lên giấy, hoặc vẽ lên chúng.
Ngày nay, khi Origami đã trở thành một môn nghệ thuật, một nét văn hóa Nhật Bản đặc sắc thì các hình thù, chi tiết và cách tạo Origami cũng tinh tế, phức tạp hơn rất nhiều như hình rồng, phượng, tháp Eiffel. Những mẫu origami phức tạp có thể dùng lá kim loại mỏng thay vì giấy thường để có thể giảm độ dày của mẫu gập. Origami hiện đại thay đổi rất nhiều, các mẫu thường được gấp khi ướt (gấp ướt) hoặc sử dụng vật liệu ngoài giấy và lá kim loại. Người Nhật xem origami như một phần văn hoá và truyền thống đất nước hơn là một hình thức nghệ thuật.
Lịch sử Origami Nhật Bản: Sáng tạo với Origami hình con cá từ tiền.
Ngoài ra, việc tạo ra một mẫu Origami sẽ phải áp dụng rất nhiều quy tắc hình học. Ở một vài nơi trên thế giới còn áp dụng dậy Origami trong các tiết học mỹ thuật, hình ảnh trực quan. Đặc biệt là ở các lớp mẫu giáo và cấp 1, học Origami giúp trẻ tư duy hình ảnh, hình học trực quan, trừu tượng, không gian, các khối 3 chiều, các hình tam giác, hình vuông…. rất có lợi cho sự phát triển tư duy của trẻ. Rõ ràng, ngay từ khi ra đời, nghệ thuật gấp giấy Origami đã chiếm được cảm tình của đông đảo người dân Nhật Bản. Ngày nay, Origami đã trở thành một biểu tượng nghệ thuật, văn hóa đặc sắc của Nhật Bản được đông đảo người dân trên thế giới yêu thích.